Old Man’s War by John Scalzi

Όσο λιγότερα γνωρίζει κάποιος για το Old Man’s War, τόσο το καλύτερο. Θα μείνω σε κάποιες βασικές πληροφορίες, παραλείποντας (αναγκαστικά) κάποια σημαντικά στοιχεία. Ελπίζω να σας πείσω να πάρετε στα χέρια σας τούτο το θαυμάσιο μυθιστόρημα, το πρώτο της σειράς, που κυκλοφόρησε το 2005 και ολοκληρώθηκε δέκα χρόνια μετά. Για όλους τους αναγνώστες που αποφεύγουν να εμπλακούν με κάτι τόσο μεγάλο, να πω εδώ ότι κάθε βιβλίο είναι αυτόνομο, οπότε μπορεί κανείς να τα διαβάσει με διαφορετική σειρά, αν το επιθυμεί. Υπάρχουν βέβαια συνδέσεις μεταξύ τους, οι οποίες θα γίνουν αντιληπτές μονάχα από όσους επενδύσουν χρόνο και στα έξι.

Ο John Perry, ως πρωταγωνιστής μάς αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία του. Τον γνωρίζουμε στην ηλικία των εβδομήντα πέντε ετών, όταν και αποφασίζει να καταταγεί στο Colonial Defense Forces, δηλαδή στο στρατό που προστατεύει την ανθρωπότητα, η οποία εφόσον αποικίζει σε διάφορες περιοχές του αχανούς σύμπαντος, αναμενόμενα αντιμετωπίζει δυσκολίες κατά τη διαδικασία. Γι’ αυτό, ζητούνται εθελοντές προκειμένου ν’ ανανεώνεται το δυναμικό, καθώς οι στρατιώτες είναι αναλώσιμοι – ειδικά όταν εκεί έξω παρουσιάζονται κίνδυνοι πέρα από τη φαντασία οποιουδήποτε ανθρώπου… Ο John, έχει χάσει τη σύζυγό του, τον άνθρωπό του, που ήταν μαζί για αρκετές δεκαετίες, επομένως δεν υπάρχει κάτι που να τον αποτρέψει απ’ το να πάρει την καθοριστική απόφαση. Η άλλη επιλογή, έγκειται στο να περιμένει να πεθάνει από κάποια αρρώστια ή γερατειά.

Το Old Man’s War έχει τον τρόπο να σε ξεγελάει με το χιούμορ και την ευρηματικότητά του, ώστε σταδιακά να σε φέρει εκεί ακριβώς που θέλει. Αυτό ένιωσα όσο έφτανα προς το τέλος. Όντας ένα άριστο sci-fi έργο, καταφέρνει μέσα από το φανταχτερό του περιτύλιγμα – όπως τις μάχες με άγνωστα πλάσματα σε άγνωρους πλανήτες μακρινών γαλαξιών, την παρουσίαση υπερπροηγμένων τεχνολογιών – να θίξει υπαρξιακά ζητήματα, να θέσει ερωτήματα ηθικής, να αναλύσει την έννοια της ματαιότητας και του θανάτου, κι ακόμα περισσότερα. Ο Scalzi το κάνει να φαίνεται τόσο εύκολο. Σίγουρα βοηθάει τον αναγνώστη το γεγονός ότι μαθαίνει τα πάντα από την οπτική ενός ανθρώπου, αλλά ένα τέτοιο εγχείρημα φέρει κινδύνους, διότι μπορεί να φτάσει γρήγορα σε τέλμα, καθώς υπάρχουν περιορισμοί από τη στιγμή που γνωρίζουμε μόνο μια πλευρά των γεγονότων. Σας διαβεβαιώ ότι δε βρήκα ούτε μια αδιάφορη σελίδα, ιδέα ή ανάπτυξή της. Αντιθέτως, παρακολουθώντας την πορεία του John, πού ήταν και τι έκανε σε πρώτο ενικό, μ’ έφερε στο σημείο ν’ αναρωτιέμαι πώς γίνεται να νιώθω τόσο αντιφατικά συναισθήματα για εκείνον.

Φέρει ανά στιγμές τη τρέλα του Rick and Morty (η διάσημη, τηλεοπτική σειρά, πιστεύω ότι άντλησε κάποιες ιδέες από εδώ), την αμεσότητα, τη δίχως φραγμούς, ξέφρενη βία, κι ενώ από τη μια εκτονώνει την ένταση, από την άλλη τη διοχετεύει για περαιτέρω σκέψη και προβληματισμό. Σε βάζει στη θέση ν’ αναρωτηθείς για ποιο λόγο έπραξε ο τάδε κατά έναν τρόπο και ποιες οι επιπτώσεις των επιλογών του.

Αν έπρεπε να συνοψίσω το Old Man’s War σε μερικές αράδες θα ήταν οι εξής: Περιμένεις να πεθάνεις. Νιώθεις δυστυχισμένος γι’ αυτό. Δεν ξέρεις τι πρέπει να κάνεις στο ενδιάμεσο. Αναρωτιέσαι. Επιλέγεις. Γνωρίζεις καλύτερα τον εαυτό σου. Δίνεις ευκαιρίες. Ελπίζεις.

Το Old Man’s War είναι από τα πιο συμπονετικά για την ανθρώπινη φύση μυθιστορήματα που έχω διαβάσει.

As Experienced by Element 

Επιμέλεια του Δήμου Σκορδίλη