Skip to main content

The Father by Florian Zeller

Κι έρχεται μια μέρα που όλα γύρω σου χάνουν το νόημά τους. Τα πρόσωπα αλλάζουν, τα έπιπλα μετακινούνται, τα δέντρα σωπαίνουν και οι αναμνήσεις παίρνουν το αβέβαιο χρώμα του παρόντος. Ο χρόνος σέρνεται σ’ έναν εφιαλτικό κύκλο κι εσύ δεν ξέρεις πού να σταθείς για να μην πέσεις. Κι έχει σημασία να μην πέσεις. Ο φόβος πως δε θα βρεθεί κανείς να σε σηκώσει είναι τόσο υπαρκτός όσο και οι άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι είναι οικογένειά σου ενώ δεν τους γνωρίζεις. Και οι στιγμές αρχίζουν να σβήνουν, η σιγουριά σου ξεθωριάζει, η σύγχυση κυριαρχεί. I feel as if I’m losing all my leaves

Το Father είναι συγκλονιστική ταινία. Ένα προσαρμοσμένο θεατρικό όπου οι ταλαντούχοι συντελεστές του λειτουργούν υπέρ του αποτελέσματος και όχι για τον εαυτό τους. Οφείλω να το τονίσω: τίποτα δε λάμπει περισσότερο από το σύνολο της δουλειάς όλων. Ακούγεται απλό, αλλά πόσα φιλμ έχετε δει που να το έχουν καταφέρει πραγματικά;

Στην πρώτη του κινηματογραφική δουλειά, ο Florian Zeller μας εξαπατά μ’ ένα ευφυέστατο τέχνασμα αρχαίας τραγωδίας: ξεκινά την αφήγησή του δίχως να μας ενημερώσει πως έχουμε ήδη παγιδευτεί στον ομιχλώδη λαβύρινθο της άνοιας. Ξεχάστε την ασφαλή απόσταση του θεατή. Το μαρτύριο του Anthony (Anthony Hopkins), να βλέπει τον κόσμο να καταρρέει, το ζεις μαζί του. Τόσο σε γραπώνει η ιστορία, με τον δημιουργό της να πετυχαίνει διάνα, καθώς σε τραβά φυσικά στην αβεβαιότητα της αβύσσου που είναι το ανθρώπινο μυαλό, να συμμετέχεις σε διαρκείς παραστάσεις οι οποίες αμφισβητούν την ίδια τους την ύπαρξη και κατ’ επέκταση την πραγματικότητα. Μπρος στον τρόμο της επανάληψης ποιον να εμπιστευτείς και γιατί; Μόνο το ρολόι σου, κι ας λείπει συχνά από το χέρι σου. Αλλά γιατί τέτοια επιμονή για το χρόνο;

Ο Anthony ψάχνει συνεχώς το ρολόι του όχι από εμμονή, μα από αγωνία. Είναι σημαντικό για κείνον να μετράει τους κύκλους της ζωής – της δικής του και των άλλων. Το χρειάζεται, γιατί έτσι λειτουργεί το μυαλό. Ψάχνει πάντα για κάτι στέρεο ώστε να χτίσει εκεί πάνω το μικρό του βασίλειο και να δουλέψει, να συμπεράνει, να καταλάβει· διότι στο τέλος θέλεις απλώς να καταλάβεις. Κι όταν αυτό σου στερείται, τι μπορείς να κάνεις παρά να βλέπεις ό,τι κατάφερες να μένει γυμνό από ερμηνείες και ορφανό από συντροφιά, και σαν φοβισμένο παιδί ν’ αποζητάς την παρήγορη αγκαλιά της μητέρας σου; Αρκεί μονάχα να γράψεις τη λέξη –μαμά– για να νιώσεις τη δύναμή της. Πόσο μάλλον να την ψιθυρίσεις, ή να την καλέσεις με λυγμούς.

Και μ’ αυτό, δεν μπορώ να μη γράψω για το μεγαλείο του αγαπημένου Sir Anthony Hopkins, κι ας ανέφερα νωρίτερα για το σύνολο της δουλειάς όλων. Στα ογδόντα τρία του έτη, παραδίδει αβίαστα ένα μοναδικό σεμινάριο ερμηνείας που δεν πρέπει να χάσεις. Είναι πραγματικά απόλαυση να βλέπεις έναν τόσο εμβληματικό ηθοποιό να βγάζει από τη φαρέτρα του τα όπλα με τα οποία μπορεί την ίδια στιγμή να σε τρομοκρατήσει, να σε ψυχαγωγήσει ή να σε κάνεις να κλάψεις. Ο τρόπος που προφέρει τις λέξεις, ο ακριβής ρυθμός που κινεί το σώμα του, οι ανεπαίσθητες συσπάσεις του προσώπου του, τα πάντα πάνω του ερμηνεύουν υπηρετώντας το ρόλο και όχι το μύθο του ονόματός του. Και πρόκειται για ένα ρόλο που ο Zeller έγραψε σκεπτόμενος εκείνον, πλαισιώνοντάς τον με το κατάλληλο καστ (απόλαυση η Coleman) και συνεργείο, ώστε να μας δείξει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη μοναξιά στο πιο μεγαλειώδες και σκληρό της πρόσωπο. Όχι όταν σε παρατάνε οι άλλοι, όχι. Όταν σε προδίδει ο ίδιος σου ο νους και η αναγνώριση των δικών σου γίνεται μαρτύριο. Όταν η ελευθερία της αυτονομίας σου κρεμιέται εξαρτώμενη πάνω σε ξένους και όπου ξένοι ίσον οι πάντες… Τότε είναι που βιώνεις τον τρόμο της απόλυτης ελευθερίας, την οποία δε ζήτησες ποτέ γιατί δεν έχεις μάθει να είσαι ελεύθερος. Πόσο μάλλον να ζεις μέσα σε μία επανάληψη του τώρα.

As Experienced/Επιμέλεια του Δήμου Σκορδίλη

Comments