Η ανθρώπινη ιστορία είναι ιστορία τρόμου.
Η επέλαση των βαρβάρων (2003)
Φαντάσου να είσαι νέο παιδί. Ή μάλλον, θυμήσου το. Τότε που ανακάλυπτες τον κόσμο με φωτεινή ματιά και μια αγάπη για να προσφέρεις κάτι όμορφο. Όταν ήθελες να μοιραστείς με τους γύρω σου τη διάθεση να μάθετε μαζί να προστατεύετε την ανάγκη για συνύπαρξη, χωρίς καταπίεση και αυταρχισμό. Που καταλάβαινες μεγαλώνοντας πως δεν είσαι καλύτερος ή σπουδαιότερος από ένα μερμήγκι, μια αγελάδα ή ένα δέντρο, μα πως είσαι μέρος ενός συνόλου που δεν πρέπει να τρώει τις σάρκες του – πόσο μάλλον τα παιδιά του.
Και ύστερα να διαβάζεις ανθρώπινη ιστορία. Όχι αυτήν που σου πασάρουν στο σχολείο, αλλά εκείνη που δε σου δείχνουν γεμίζοντάς σε ψέματα, πιο πολύ για να κοιμούνται οι ίδιοι ήσυχοι, παρά μη θίξουν την αθωότητά σου. Όχι την ιστορία της ένδοξής σου χώρας –στην προκειμένη περίπτωση, της Ελλάδας– αλλά τις μαύρες της σελίδες και το αποτρόπαιο πρόσωπό της. Τη στιγμή ακριβώς που η αγνή ακόμα ύπαρξή σου γεμίσει πίκρα από τα γεγονότα και τα εγκλήματα, τότε είναι που παύεις να είσαι παιδί, γιατί ενήλικος σημαίνει πως γνωρίζεις, ακόμα κι αν δεν το θες. Η Γνώση σε καθιστά υπεύθυνο για την υπεράσπισή της και συνένοχο για την απόκρυψή της. Μπρος στο μεγαλείο της όλες σου οι δικαιολογίες καθρεφτίζουν την ασχήμια της ενοχής σου, απαιτώντας να δράσεις στην υπηρεσία της αλήθειας, το βάρος της οποίας πολλοί δεν αντέχουν, γιατί όταν διαβάζεις οι σελίδες δε γυρίζουν πίσω παρά μονάχα για επανάληψη. Κι αν τις σβήσεις για να γράψεις πάνω τους κάτι πιο βολικό, είναι σαν να σβήνεις την ταυτότητά σου. Αν τις σκίσεις είναι σαν να σκίζεις τα φύλλα της καρδιάς σου. Το ερώτημα είναι γιατί επιλέγεις να κρύβεις την ντροπή σου ενώ θα μπορούσες να την κοιτάξεις κατάματα και να την ξεπεράσεις, έχοντας πια τη δύναμη να γράψεις τις δικές σου σελίδες καθαρές, με ειλικρίνεια και σεβασμό.
Η Ιστορία … του Ραφαηλίδη, κάνει αυτό που οφείλει, στο βαθμό που μπορεί να δει τα γεγονότα αντικειμενικά και ψύχραιμα, με βλέμμα όμως που δεν ξεχνάει τι έκαναν οι Έλληνες στους Έλληνες. Είναι αμέτρητες οι φορές που νιώθεις τη γραφή του να πνίγεται από λυγμούς για ανθρώπους οι οποίοι χάθηκαν στο σκοτάδι της αδελφοκτόνας φύσης, μιας χώρας που θέλει να υπερηφανεύεται πως έδωσε το φως του πολιτισμού και της δημοκρατίας. Δεν είναι επίσης λίγες οι στιγμές του βιβλίου, όπου τα τραγικά γεγονότα που εξιστορεί κλονίζουν την ψυχολογία σου σε τέτοιο βαθμό που βάζεις τα γέλια ως αντίδραση. Τόσο πολύ σε καταβάλλουν, που γελάς για να μην κλάψεις ή κάνεις ένα διάλειμμα από την ανάγνωση για να μη σου στρίψει. Είναι όμως σημαντικό να συνεχίσεις. Είναι σημαντικό να μην ξεχάσεις. Γιατί αν το κάνεις, διαγράφεις με πλήρη αδιαφορία τις θυσίες και τα βάσανα των προγόνων σου, οι οποίοι δεν έζησαν όπως ήθελαν για να ζήσεις εσύ όπως εκείνοι δε θα επέλεγαν. Από ντροπή και μόνο, οφείλεις να ζήσεις τίμια.
Σε προσωπικό επίπεδο, πάντα απεχθανόμουν όσους μπέρδευαν και μπερδεύουν τις βιογραφίες με τις αγιογραφίες, προς τέρψη του κοινού και ανακούφισή του. Γιατί δεν είναι ειλικρινείς. Κανείς δεν πρέπει να λησμονά τα λάθη του μα να μαθαίνει από αυτά και να εξελίσσεται. Να ζητάει συγνώμη με πράξεις και όχι με σιωπή, ειδάλλως πώς θα προχωρήσει παρακάτω δίχως να επαναλάβει τα ίδια αίσχη και μάλιστα σε χειρότερη κλίμακα κάθε φορά; Εδώ όμως δε μιλάμε για ένα πρόσωπο μα για την ιστορία της χώρας μας, όπου τα πράγματα είναι πιο επικίνδυνα καθώς πετάγεται απότομα ένας φανατισμός χειρότερος κι από της θρησκείας. Μην τολμήσει κανείς και θίξει την εντελώς αόριστη έννοια της πατρίδας, ακόμα και με αδιαμφησβήτητα γεγονότα που τη βγάζουν λάθος, κινδυνεύει μέχρι και η ζωή του. Ιδού η μεγάλη τραγωδία της ιστορίας μας: τα χειρότερα εγκλήματα σ’ αυτό το μικρό κομματάκι της μεσογείου δεν τα διέπραξε κανένας κατακτητής, μα ο ίδιος ο λαός που το κατοικεί. Να δολοφονίες, να βασανιστήρια, να απομονώσεις, κοινωνική απαξίωση, οικονομική εξαθλίωση, εξορίες, ξεριζωμοί και διαγραφή της ύπαρξής σου, άρση κάθε δικαιώματος και απαγόρευση του ελεύθερου λόγου, τραμπουκισμός, στρατοδικεία, εκτελέσεις, δικαιώματα πάνω στα δικαιώματά σου, νόμοι που προστατεύουν αυτούς που καταστρέφουν, σκάνδαλα, μίσος δίχως όρια, δολοφονίες, φθόνος για την αρετή, δολοφονίες, στεγνό ξεπούλημα της πατρίδας, δολοφονίες, δολοφονίες, δολοφονίες… Κι αγάπη πουθενά. Πουθενά;
Η βιογραφία αυτού του τόπου έχει πολλά να μας διδάξει. Αρκεί να μελετήσουμε καλά τα προηγούμενα κεφάλαια της νεοελληνικής ιστορίας, γιατί αλλιώς δε θα καταφέρουμε να γράψουμε πιο αρμονικά τα δικά μας. Για να ισχύσει αυτό σε έναν λαό, σε μία χώρα, θα πρέπει να ξεκινήσει πρώτα απ’ όλα ο καθένας από εμάς μια εσωτερική μελέτη στην ψυχή του, να παραδεχτεί τα εγκλήματα και τα αίσχη του στον ίδιο του τον εαυτό, κι αφού τα κατανοήσει με την ίδια προσέγγιση του παιδιού που ήταν κάποτε και νιώσει εκείνη την αγνή ανάγκη για συνύπαρξη, όλα θα πάρουν το δρόμο τους προς τα έξω. Αρκεί να τα διδαχτούμε σωστά. Όχι στα σχολεία. Μην περιμένετε πολλά από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν ενδιαφέρεται να βγάλει πολιτισμένους ανθρώπους. Νεότερος κατηγορούσα γεμάτος πίκρα δασκάλους και καθηγητές που πέρασαν από τη ζωή μου για την αμέλεια της σημαντικής λειτουργίας του επαγγέλματός τους. Μου πήρε χρόνια να αποδεχτώ την παρακάτω αλήθεια –παρόλο που τη γνώριζα– καθώς δε μου το επέτρεπε η οργή και το παράπονο:
Η παιδεία είναι μια εσωτερική κατάσταση και η αθωότητα προνόμιο της άγνοιας.
As Experienced/Επιμέλεια του Δήμου Σκορδίλη
Comments
Post a Comment