Το Matrix, θεωρείται αδιαμφισβήτητα ένα πολύ σημαντικό έργο για τον κινηματογράφο και όπως καθετί που λαμβάνει φήμη αυτού του επιπέδου, δέχεται κάθε λογής σχόλια, αναλύσεις, αμπελοφιλοσοφίσματα, κακεντρέχειες και άλλα πολλά. Από το 1999 μέχρι και σήμερα, αποτελεί σημείο αναφοράς για τις τεχνικές καινοτομίες του, το ταπεραμέντο και το αμάλγαμα των φιλοσοφιών που επέλεξε να προσαρμόσει στα μέτρα του. Γράφτηκαν και ειπώθηκαν –αμέτρητες φορές– πιθανά τα πάντα, οπότε δε θα επεκταθώ στο κομμάτι της κληρονομιάς ή του πολιτισμικού του αποτυπώματος.
Θέλω όμως να κάνω μια σύντομη διευκρίνηση. Προσωπικά δεν τις βλέπω ως τέσσερις τις Matrix ταινίες, μα ως τρεις. Δε διαχωρίζω το Reloaded από το Revolutions, διότι το ένα δε στέκει χωρίς το άλλο. Θυμηθείτε το απότομο cliffhanger του πρώτου, όταν ξυπνάει στον πραγματικό κόσμο ο Smith. Θα μπορούσαμε κάλλιστα να μιλάμε για ένα cut μιας οποιασδήποτε σκηνής και όχι το τελευταίο πλάνο – άλλωστε οι Wachowskis τα γυρίσανε μαζί.
Επίσης, δεν μπορώ να διανοηθώ την απουσία τους, καθώς προσδίδουν πολλά στη μυθολογία. Έχουμε το πρώτο κεφάλαιο όπου παρακολουθούμε τη μεταμόρφωση του ήρωα, το δεύτερο που κόπηκε για ευνόητους λόγους σε δύο μέρη (διότι δε θα μπορούσε να υπάρχει μια τόσο μεγάλη σε διάρκεια προβολή), όπου η ιστορία πυκνώνει εφόσον προστίθενται πολλά νέα στοιχεία στην πλοκή όπου και δίνεται ένας επίλογος. Έπειτα από πολλά χρόνια, εν έτει 2021, η Lana Wachowski μας προσφέρει μια ακόμη συνέχεια στο μύθο που έπλασε με την αδερφή της, μόνο που αποφασίζει να το κάνει μόνη της δίχως τη συνεισφορά της Lilly. Όταν έγινε γνωστή η παραπάνω πληροφορία, αναρωτήθηκα τι μπορεί να την ώθησε σε τούτη την επιλογή. Στην πορεία λάμβανα περισσότερα νέα σχετικά με το cast, ότι κάποιοι πρωταγωνιστές επιστρέφουν ενώ κάποιοι άλλοι όχι, οπότε κι άλλα ερωτήματα προκύπταν. Κάποια στιγμή έκανα και τη σκέψη πως ίσως να πρόκειται για αρπαχτή. Μια προσπάθεια να αναπαραχθεί κάτι που από καιρό ολοκλήρωσε τον κύκλο του, πράγμα που όπως καταλαβαίνετε δεν είναι καθόλου ευχάριστο, ούτε σαν σκέψη, ούτε φυσικά και σαν πιθανή εμπειρία. Κατάφερα όμως να αποβάλω τις όποιες προκαταλήψεις και περίμενα υπομονετικά. Δε διάβασα τίποτα, ούτε ήρθα σε επαφή με το trailer. Καρτερούσα για εκείνη τη στιγμή που θα βρεθώ στην αίθουσα και η πράσινη γραμματοσειρά θα έπεφτε.
Το Matrix Resurrections είναι το πιο πυκνό διαλογικά από τα sequel και όχι χωρίς να υπάρχει λόγος. Επενδύει πολύ στο επεξηγηματικό κομμάτι παρά στις σκηνές δράσεις, οι οποίες ως επί το πλείστον, διαδραματίζονται σε κλειστούς χώρους, κρατώντας με άλλα λόγια μικρή την κλίμακα. Τα tricks που κάποτε βασιζόταν για να εντυπωσιάσει και να καινοτομήσει (όπως το διάσημο bullet time ή το εφέ της κίνησης των agents όταν αποφεύγουν τις σφαίρες), πλέον λειτουργούν εντελώς διεκπεραιωτικά, γιατί ο στόχος βρίσκεται αλλού. Αυτοσαρκάζεται, καυτηριάζει την εμπορευματοποίηση της τέχνης, σχολιάζει τα «πρέπει» και τους κανόνες που επιβάλλονται από τα μεγάλα στούντιο προκειμένου να μη χάσουν τα έσοδα από τα ταμεία τους, αδιαφορώντας για το περιεχόμενο. Αρκεί να γίνεται κατανοητό, όχι ιδιαίτερα σύνθετο, ώστε να μην προβληματίζει και πολύ τους θεατές το προϊόν τους. Η Wachowski –κατά τη γνώμη μου– ήθελε να απομυθοποιήσει το έργο της, αφηγούμενη όμως μια ιστορία στο σύμπαν που η ίδια έπλασε και το κατάφερε περίφημα.
Αυτοαναφορικές σκηνές, όπως η εκπαίδευση του Neo από τον Morpheus, ενώ στην πρώτη ταινία αποδίδονται με ηχηρές παύσεις, με διάλογο εμπνευσμένο από την κινέζικη και την ιαπωνική κουλτούρα, με ατάκες όπως “Dont think you are,know you are”, με πολεμικές στάσεις, με σταδιακή κλιμάκωση μέχρι την τελική κορύφωση, στο Resurrections δε γίνονται το ίδιο εμφατικά. Εδώ ο ήρωας δεν εμφανίζεται ως ο ελευθερωτής των ανθρώπων, δεν ανακαλύπτει τον εαυτό του, δε θα αποτρέψει την εισβολή των μηχανών, μα αναζητά το νόημα της ύπαρξής του στο κομμάτι που του λείπει: στην Trinity. Στο άλλο του μισό. Διότι χωρίς εκείνη δεν υφίσταται ούτε ο ίδιος. Απλώς περιφέρεται σαν κούφιο απείκασμα, σαν ένα ανδρείκελο με κρίσεις πανικού που τον οδηγούν σε απόπειρες αυτοκτονίας, μέχρι που ξυπνά για δεύτερη φορά. Τον Thomas Anderson, τον πρωτογνωρίζουμε ως έναν καταπιεσμένο άνθρωπο, που ζει μια άχρωμη ζωή και στη συνέχεια μεταμορφώνεται στον σωτήρα της ανθρωπότητας. Τώρα, φαινομενικά, τον βρίσκουμε στην ίδια θέση, με την κατάσταση όμως πολύ χειρότερη, καθότι βρίσκεται σε μια λούπα με το ρόλο του δημιουργού του Matrix, ένα (ενδοδιηγητικά) παγκοσμίως αναγνωρισμένο videogame.
Τι κάνει λοιπόν η Wachowski: Το 1999, το Matrix αξιοποίησε την έκρηξη του internet και των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Λέξεις όπως hackers, glitch, servers, κώδικας, δίκτυο, ιός, τεχνητή νοημοσύνη, η διάδοση της πληροφορίας και άλλες έννοιες, ήταν τότε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του κόσμου. Πλέον όμως, ύστερα από τόσα χρόνια και τόσες ζυμώσεις, αναμενόμενα η προσοχή μετατοπίστηκε. O όρος «Meta» κυριαρχεί και το Resurrections μας παρουσιάζεται ακριβώς έτσι.
Δεν υπάρχουν πολλά σκεπτόμενα blockbusters εκεί έξω –μια στενάχωρη αλήθεια– κι όταν ένα τέτοιο εμφανίζεται δε χαίρει και ιδιαίτερης εκτίμησης. Το γιατί σίγουρα σηκώνει μεγάλη συζήτηση και ο καθένας μας μπορεί να παραθέσει τις σκέψεις του. Το Matrix Resurrections, ως ένα meta sequel, προσθέτει έναν ακόμη προβληματισμό στον κορμό της σειράς. Εκμεταλλεύεται το μύθο και μέσα σε δύο ώρες και είκοσι οχτώ λεπτά αποσυντίθεται και επαναπροσδιορίζεται. Μου έδωσε την εντύπωση ότι η δημιουργός είχε πολύ μεγάλη ανάγκη να μιλήσει για όλα αυτά και φαίνεται από τη διαλεκτική της μέθοδο. Από το κομμάτι του σεξουαλικού προσανατολισμού, μέχρι τον αντίκτυπο που έπαιξε το ρόλο του στην ίδια της τη ζωή. Διόλου τυχαίο που ο βασικός της πρωταγωνιστής βρίσκεται στη θέση που βρίσκεται...
Released: 2021
As Experienced by Element
Επιμέλεια του Δήμου Σκορδίλη
Comments
Post a Comment