To Maus αιμορραγεί ιστορία. Το έργο του Spiegelman,αγωνιώδες και σπαρακτικό, με δραματικές κορυφώσεις, δεν πλατειάζει ούτε στιγμή. Οι κατατρεγμένοι άνθρωποι που έζησαν τα χρόνια του Ολοκαυτώματος –όσοι κατάφεραν και επιβίωσαν– φέρουν ένα αβάσταχτο φορτίο κι ένα βαθύ τραύμα, που καθόρισε το υπόλοιπο της παρουσίας τους σε τούτο τον κόσμο. Ο πατέρας του πρωταγωνιστή αφηγείται στο γιο του και εκείνος με τη σειρά του, κρατώντας σημειώσεις, δημιουργεί το αριστούργημα που υπάρχει και θα υπάρχει για πάντα στα ράφια των βιβλιοπωλείων και κομιξάδικων, όσο και αν κάποια ακατέργαστα μυαλά (για να μη πω τίποτα άλλο) προσπαθήσουν να το απαγορεύσουν.
Παρακινούμενος από την πρόσφατη είδηση για το σχολείο στην Αμερική ή μάλλον για ένα συμβούλιο ενηλίκων που έσπευσε ν’ αφαιρέσει από τη διδασκαλία το Maus,με το πρόσχημα ότι οι σκληρές του εικόνες και η απρεπής γλώσσα που χρησιμοποιεί δεν κάνει για τα παιδιά, αποφάσισα να το ξαναδιαβάσω και να σας γράψω για αυτό. Να πω βέβαια ότι δεν πρόκειται για ευχάριστη ανάγνωση, καθώς έχουμε να κάνουμε με μια καταγραφή μέσα από το προσωπικό πρίσμα ενός πλάσματος που έζησε την κόλαση επί της γης, τον πόλεμο. Είναι όμως ένας από τους ρόλους της τέχνης να μας φέρνει σε επαφή με κάτι που δε βιώσαμε και να μας ευαισθητοποιεί. Δεν ξέρω τι θα κάναμε χωρίς αυτή.
Βλέπω τον πόλεμο ως μια χαίνουσα πληγή που δε λέει ποτέ να ιαθεί. Λες και δεν μπορεί ο άνθρωπος χωρίς την καταστροφή, τη χρειάζεται προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει. Είμαστε οι χειρότεροι φιλοξενούμενοι του πλανήτη, αντιπροσωπεύοντας ταυτόχρονα τα δύο άκρα. Αναζητούμε παθιασμένα τη σωτηρία και τον όλεθρο. Μου αρέσει η παρομοίωση της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας με μια πλιθιά επιθυμιών. Κάθε τούβλο και ένα θέλω· το ένα πάνω στο άλλο δημιουργούν ένα διαχωριστικό, ένα εμπόδιο, ένα σύνορο, γιατί μας αρέσει να διαφοροποιούμαστε, να ξεχωρίζουμε, με τη δικαιολογία του όντος που λειτουργεί βάσει λογικής σε αντίθεση με τα υπόλοιπα πλάσματα. Η συνεχής επιστροφή του πολέμου, βέβαια, δεν αφήνει περιθώρια παρά για μόνο ένα συμπέρασμα. Κάτι λάθος έχουμε καταλάβει για το τι σημαίνει λογική. Δε θα ήταν καλύτερα την πλιθιά να την απλώναμε κατάχαμα, να φτιάχναμε ένα δρόμο με άλλα λόγια, πάνω στον οποίο όλοι μας να περπατήσουμε ευκολότερα;
Αναρωτιέμαι μερικές φορές πώς γίνεται εν έτει 2022, ύστερα από εκατοντάδες παραδείγματα αντλούμενα από την ιστορία, πρόσφατη και παλαιότερη, που επιβεβαιώνουν τα ίδια και τα ίδια –ότι το μίσος και η ακόρεστη δίψα για εξουσία, η επιβολή της δύναμης εις βάρος εκείνων που δεν την έχουν– τούτο το άρρωστο παιχνίδι στα χέρια διεστραμμένων να επιστρέφει ξανά και ξανά; Μου θυμίζει τη λειτουργία ενός μεταστατικού κακοήθη καρκίνου. Ίσως και να είναι.
Μπορώ να πω με σιγουριά ότι μόνο ένα είδος ανθρώπου θα έμπαινε στη διαδικασία ν’ απαγορεύσει την ανάγνωση ενός έργου σαν και το Maus. Όμως θέλω να πιστεύω πως η πλειοψηφία αναγνωρίζει τους κρετίνους και δε θα επιτρέψει στις ανόητες τάσεις να πάρουν μεγαλύτερη έκταση. Άλλωστε κάτι δυναμώνει μόνο όταν το υποστηρίζουν οι πολλοί.
Released: 1980 - 1991
As Experienced by Element
Επιμέλεια του Δήμου Σκορδίλη
Comments
Post a Comment