Η κάμερα κινείται ανάμεσα στους χαρακτήρες σαν ένας αόρατος θεατής που παρακολουθεί τις συζητήσεις τους. Δεν είναι λίγες οι στιγμές που η παρουσία της δίνει την αίσθηση του εισβολέα, του παρείσακτου, χωρίς όμως οι ήρωες ν’ αντιδρούν, σπάζοντας το λεγόμενο “fourth wall”. Από την πρώτη σκηνή της επίσκεψης και της ανακοίνωσης του χωρισμού, θέτει τη βάση πάνω στην οποία θα κινηθεί όλο το έργο. Σε σεναριακό επίπεδο δεν διαφοροποιείται από το κλασσικό του μοτίβο (συγκρούσεις, ερωτικά διλήμματα, η ενοχή, η επιθυμία, υπαρξιακά αδιέξοδα). Από σκηνοθετικής πλευράς όμως έχουμε κάτι διαφορετικό. Πλάνα μεγάλης διάρκειας και εσκεμμένα άτσαλη κίνηση του steady cam ώστε να τονιστεί η άβολη κατάσταση στη οποία βρίσκονται τα ζευγάρια. Αυτή η προσέγγιση διέπει το μεγαλύτερο μέρος του φιλμ, προσδίδοντας ένα ντοκιμαντερίστικο ύφος. Από όσο γνωρίζω ο Allen δεν έχει ξαναδοκιμάσει κάτι παρόμοιο σε προηγούμενη ταινία του, οπότε για τα δεδομένα του, αν αναλογιστεί κάποιος ότι πριν από το Husbands and Wives έχει άλλα είκοσι τρία σκηνοθετικά credits, η εν λόγω δημιουργία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας πειραματισμός όσον αφορά την κινηματογράφηση (όχι ο μοναδικός μέχρι εκείνη τη χρονολογία). Ένα ακόμη στοιχείο πρωτόγνωρο είναι η διάρκεια, σχεδόν δύο ώρες, όταν κατά κύριο λόγο αφηγείται τις ιστορίες του σε ενενήντα λεπτά.
Σίγουρα τοποθετώ το Husbands and Wives μέσα στις πέντε αγαπημένες μου ταινίες από τον Woody. Οι λόγοι είναι πολλοί και διαβάζοντας την αυτοβιογραφία του έγιναν ακόμη περισσότεροι. Αυτή είναι η τελευταία εμφάνιση της Mia Farrow σε ταινία του. Από εκεί και ύστερα ξεκινάει μια νέα εποχή καθώς για όχι λιγότερο από δέκα χρόνια (δεκατρείς ταινίες) οι δυο τους συνεργάζονταν. Ένα μεγάλο κεφάλαιο κλείνει, όσον αφορά την καλλιτεχνική δημιουργία γιατί πέρα από αυτή, οι διαπροσωπικές τους σχέσεις αποτελούν μέχρι και στις ημέρες μας μια άλλη παράλογη, παρανοϊκή «αφήγηση», η οποία ουκ ολίγες στιγμές με κάνει να αναρωτιέμαι αν πράγματι όλα αυτά συμβαίνουν ή είναι κάποιος εφιάλτης που ξέφυγε από τη διάσταση των ονείρων και στοίχειωσε τις ζωές τους. Δυστυχώς η φαντασίωσή μου δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από αυτό που η λέξη σημαίνει, καθώς η πραγματικότητα είναι ακόμη χειρότερη για ευνόητους λόγους. Παρακολουθώντας αυτό το δοκίμιο επάνω στις σχέσεις που εμβαθύνει συγκεκριμένα στο ηλικιακό φάσμα των ηρώων –μεσήλικες με αρκετά έγγαμα χρόνια– μόνο μια σκέψη περνάει από το μυαλό μου. Αυτός ο σκηνοθέτης-σεναριογράφος είναι ένας από τους πιο ευρηματικούς και διαυγείς αποκρυπτογράφους της ψυχής. Μα είναι αδιανόητο πώς καταφέρνει τόσες δεκαετίες και σκαρφίζεται αστεία, πλάθει ιστορίες που καυτηριάζουν και αποδομούν τα κοινωνικά στερεότυπα, οπτικοποιεί επιθυμίες, όντας πάντοτε ενδοσκοπικός και ανθρώπινος.
Ένας ασταμάτητος εξερευνητής που μέχρι και σήμερα, παρ’ όλες τις δυσκολίες και τα εμπόδια που βρίσκει μπροστά του, στα ογδόντα πέντε του παραμένει ενεργός και η τέχνη του φωτίζει τις ζωές μας. Δεν ξέρω για εσάς αλλά πιστεύω πως την ημέρα που αυτό το πνεύμα πάψει να παράγει ιστορίες, εκείνη την ημέρα ο κόσμος θα χάσει μια από τις πιο σημαντικές φωνές που πέρασαν ποτέ από τούτο τον κόσμο. Ευτυχώς την κληρονομιά του κανείς δεν μπορεί να την πατάξει, όσο και να προσπαθήσει. Το δυστυχές είναι πως τώρα στα γεράματα δεν έχει την ελευθερία που του αρμόζει.
Αν δεν έχετε δει το Husbands and Wives σας το προτείνω ανεπιφύλαχτα. Αναζητήστε τη και περάστε μαζί της σχεδόν δύο ώρες που μπροστά στα μάτια σας δύο ζευγάρια αποσυντίθενται καθώς συνειδητοποιούν, ο καθένας με το δικό του ιδιοσυγκρασιακό τρόπο, πως η καρδιά ξέρει μόνο να ζητάει και εσύ είσαι υποχρεωμένος να την ακούσεις.
Released: 1992
As Experienced by Element
Επιμέλεια του Δήμου Σκορδίλη
Comments
Post a Comment